Józef Szajna

14-02-1971

Sztuka drażniąca

Wojciech Jankowerny: Jest Pan malarzem, grafikiem, scenografem, inscenizatorem, reżyserem, wykładowcą w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jak Pan godzi uprawianie tych, wprawdzie pokrewnych, ale przecież różnych dyscyplin? Józef Szajna: Owe nagromadzenia to tylko pozory. ...

11-04-1971

Droga malarska Szajny

W dotychczasowej twórczości Józefa Szajny – nie licząc epizodu kryształowych mozaik – można wskazać trzy etapy. Pierwszym jest przestrzenny strukturalizm, który zamanifestował się w roku 1960. Ten obszerny cykl tworzą obiekty mieszczące się jeszcze dość ściśle w tradycyjnym pojęciu obrazu. Collage'owo nakładane tkaniny i ...

16-01-1974

[Czy jestem, czy nie jestem]

Czy jestem czy nie jestem reżyserem? Zależy, co się przez to rozumie. Bo przed reformą teatru czyli w teatrze aktora był tylko aktor i tekst, który aktor miał zagrać. Potem był kierownik literacki, który informował aktora nie tyle o treści dzieła czy o jego filozofii, co o jego historiozofii, bowiem w polskim teatrze ...

11-09-1974

Sztuka jest sposobem myślenia

Józef Szajna stworzył teatr kontrowersyjny; teatr – obraz. A zaczęło się wszystko od tego, że Szajna jako malarz i grafik projektował w teatrze scenografię. Później, będąc dyrektorem teatru nowohuckiego i reżyserem Teatru Starego w Krakowie, realizował swoje spektakle w całości, jako scenograf i reżyser. Obecnie ...

03-11-1974

Liczą się precedensy, zwyciężają fakty...

Teresa Krzemień: Gdyby miał Pan dokonać bilansu własnej drogi artystycznej, określić wypadkową poszukiwań, celów i efektów – jak wyobrażałby Pan sobie rezultat? I która z obiegowych etykietek: wierny sobie, odszedł od pierwszych fascynacji, skostniał, powtarza się – byłaby najbliższa Pana przekonaniu na ten ...

21-01-1980

Szukanie w wyobraźni

Józef Szajna – malarz, scenograf, reżyser i autor scenariuszy teatralnych. Urodzony w 1922 roku w Rzeszowie, absolwent tutejszego gimnazjum. Jako 18-letni chłopak przebywał w obozach koncentracyjnych w Oświęcimiu i Buchenwaldzie. W latach 1948–1953 studiuje w ASP w Krakowie, gdzie uzyskuje ...

11-06-1980

Uprawiam sztukę dramatu a nie sztukę piękna...

Po przedstawieniach w Essen z okazji urządzonej tam wystawy Polska 74 miejscowa krytyka nazwała, go „genialnym malarzem, inscenizatorem i autorem stanowiącym szczególny przypadek wszechstronnych uzdolnień artystycznych”. Józef Szajna przyszedł do teatru z malarstwa. Debiutował jako scenograf w Opolu. Zwrócił na ...

25-03-1982

Od obrazu do słowa i gestu

Szajna to osobowość twórcza, będąca w stanie zapewnić trwałą egzystencję co najmniej kilku stałym pismom poświęconym teatrowi, literaturze i plastyce. Ktokolwiek słuchał go mówiącego o swojej sztuce łatwo mógł zgubić się w nadmiarze pojęć, myśli, goniących za sobą pomysłów, w których ...

09-04-1982

Józef Szajna: Zostawić ślad poprzez sztukę

Józefa Szajnę poznałem w Meksyku. Akurat odniósł wielki sukces z Cervantesem. Popijając meksykańską wódkę-tequilę w hotelu «Bramer» rozmawialiśmy o Meksyku i Polsce, odniesieniach ...

08-03-1987

Ślad wędrownego człowieka

Wiesław Darowski: Rok 1987, a zwłaszcza marzec, to dla Pana czas jubileuszowy: znaczących – 65-lecie urodzin; ważnych – 40-lecie pracy twórczej i 30-lecie otrzymania pierwszej liczącej się nagrody artystycznej; doniosłych – 15-lecie stworzenia Teatru i Galerii „Studio” w Warszawie; znamiennych – 5-lecie ...

01-04-1987

Poetyka i poezja teatru Józefa Szajny

Zjawisko artystyczne określane jako „teatr Szajny” jest już dziś dziełem zamkniętym i należy do pojęć historycznych teatru współczesnego. Choć Józef Szajna nadal jest artystą w pełni sił twórczych – maluje, jeździ po świecie z wykładami – świadomie, z wyboru zakończył swą działalność teatralną. Podobnie jak Jerzy ...

14-04-1987

Teatr ludzkiego losu – świat Józefa Szajny

Narodowa Rada Kultury powzięła zamiar zorganizowania kilku Spotkań Zamkowych na temat teatru, a precyzując bardziej – na temat przymierza społeczeństwa i teatru. Pierwsze spotkanie z tego cyklu poświęcone było Leonowi Schillerowi, związane z 100. rocznicą jego urodzin, drugie – Józefowi Szajnie. ...

20-05-1987

Loty niskie i wysokie

O Józefie Szajnie słyszałem – mimo że musieliśmy się mijać w kawiarni (dużo się wtedy po kawiarniach chodziło) – dość późno i na ogół niepochlebnie. Oho, pomyślałem sobie – to musi być ktoś. Kiedy ktoś budzi zazdrość, zawiść, niechęć, wówczas przychodzi nam automatycznie na myśl plejada wielkich artystów, którzy budzili u ...

01-11-1988

Teatr i plastyka Józefa Szajny

Przed paru miesiącami Józef Szajna pokazał w warszawskiej Zachęcie wielką, obejmującą mniej więcej trzy ostatnie dziesięciolecia, retrospektywę swoich prac.Były to, trzeba przypomnieć, burzliwe dziesięciolecia, ogromnie ważne w sztuce Zachodu. Szajna rozpoczynał działalność artystyczną w latach, kiedy formowała ...

01-04-2002

Przebić drabiną horyzont...

Anna R. Burzyńska: Jubileusz jest okazją do podsumowań, uogólnień, artystycznych rachunków sumienia. Swoją teorię teatru wyrażał Pan przed laty kilkakrotnie w odczytach o charakterze manifestów. Jak z dzisiejszej perspektywy ocenia Pan realizacje tych ideałów poprzez sztukę plastyczną i ...

10-09-2005

Wręczono złote medale „Gloria Artis”

Uroczystość odbyła się w sobotę [10 września] w Teatrze Stanisławowskim w Łazienkach Królewskich w Warszawie. Podczas niej Dąbrowski podkreślił, że medal „Gloria Artis” jest hołdem i podziękowaniem dla „kwiatu polskiej kultury”. Jego zdaniem, bez „twórczej obecności” uhonorowanych w sobotę artystów polska kultura ...

13-03-2007

Szajna: klasyk nowoczesności

Józef Szajna, plastyk, scenograf i reżyser, obchodzi dziś 85. urodziny. Więzień Auschwitz, awangardzista – stworzył niepowtarzalną artystyczną wizję. Spektakle Józefa Szajny były najwspanialszą baśnią mojego dzieciństwa. Fascynującą, chwilami mroczną. Dzięki nim przytłaczający i ...

25-06-2008

Świat według Józefa Szajny

Wczoraj w Warszawie zmarł Józef Szajna – pedagog, malarz, grafik, scenarzysta i reżyser. Józef Szajna wierzył w cuda, ale nie ufał ludzkiej pamięci. Te dwa odczucia stały się motywem przewodnim twórczości plastycznej i teatralnej, która zapewniła mu miano ...

01-10-2008

W hospicjum Szajny. Z Jerzym Kaliną rozmawia Danuta Kuźnicka

DANUTA KUŹNICKA Jako performer, twórca instalacji, malarz i scenograf teatralny z pewnością bardzo silnie odbierał Pan twórczość Józefa Szajny. Jak ją Pan zapamiętał? Kim był dla Pana twórca Repliki?JERZY KALINA Szajna był dla mnie twórcą ...

01-10-2008

Józek. O pracy w zespole Józefa Szajny

Szajna nie był reżyserem stricte teatralnym – kimś, kto potrafi w tradycyjny sposób pracować z aktorem. Myślę wręcz, że w przypadku twórczości Szajny najlepiej nawet nie używać słowa „teatr”. W każdym razie nie można oceniać jej za pomocą tradycyjnych kategorii teatru literackiego.Oczywiście, tak jak w teatrze ...

10-06-2022

Sztuka Szajny i rzeźby Wowry. Ciekawe wystawy w Muzeum Śląskim

Retrospektywna wystawa dzieł Józefa Szajny oraz sztuka ludowa, która wyszła spod ręki Jędrzeja Wowry, czekają na nas w Muzeum Śląskim. Warto się wybrać! 100 × TeArt. Wolność Józefa Szajny to tytuł ekspozycji poświęconej Józefowi Szajnie, ...

26-07-2022

Program festiwalu zapowiada się bardzo ciekawie

Jubileuszowa edycja festiwalu Źródła Pamięci Szajna - Grotowski - Kantor rozpocznie się 10 sierpnia w Rzeszowie. W programie spektakle i wystawy.Tegoroczna, 10. edycja festiwalu Źródła Pamięci wypełniona będzie spotkaniami z ludźmi teatru zainspirowanymi ideami wielkiej trójki reformatów teatru ...

09-09-2022

Warszawa. Powstało Wirtualne Archiwum Józefa Szajny

Instytut Teatralny, pamiętając o Uchwale Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 9 marca 2022 r. w sprawie uczczenia setnej rocznicy urodzin artysty Józefa Szajny, przygotował Wirtualne Archiwum Józefa Szajny dostępne od dzisiaj (9 września) pod adresem

15-09-2022

Warszawa. STUDIO teatrgaleria zapowiada premiery sezonu 2022/2023

Zielony aktywizm w obszarze własnego talerza w Wyspie Jadłonomia Macieja Podstawnego, inspirowany książkami Marty Dymek. Po raz pierwszy w Warszawie Łukasz Twarkowski z multimedialnym spektaklem-instalacją The Employees. ...

17-09-2022

Stały bywalec Nowej Huty. Opowieść o Józefie Szajnie. Ta wystawa zaskakuje

„Za co lubił Nową Hutę? Czy mówił o niej w swojej twórczości? Setna rocznica urodzin to odpowiednia okazja na przypomnienie, kim był Józef Szajna i jakie ślady pozostawił w historii sztuki i teatru. Na wystawę Świadectwo w sztuce – Józef Szajna zaprasza od dziś (piątek)

26-09-2022

Wieczór dla Szajny w IT

Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zaprasza 4 października o godz. 18:00 na spotkanie poświęcone osobie i twórczości Józefa Szajny z okazji uruchomienia Wirtualnego Archiwum Józefa Szajny w stulecie urodzin artysty. Podczas spotkania odbędzie się ...

28-09-2022

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Świadectwo w sztuce – Józef Szajna”

Warsztaty taneczne, relaksacyjne, edukacyjno-rozwojowe, oprowadzania kuratorskie po wystawie oraz pokaz filmowy online – tak zapowiada się „Weekend seniora z kulturą 2022”, na który, w sobotę 1 października, zaprasza Ośrodek Kultury im. C. K. Norwida w ...

01-10-2022

O wystawie „100 × TeArt. Wolność Józefa Szajny” w IT

4 października o godz. 18.00 odbędzie się w Instytucie Teatralnym wieczór poświęcony Józefowi Szajnie i inicjatywom podejmowanym przez instytucje kultury z okazji jubileuszu stulecia urodzin artysty. W ramach wydarzenia Jolanta Niedoba kuratorka z Muzeum Śląskiego w Katowicach opowie o wystawie

04-10-2022

Wieczór poświęcony Józefowi Szajnie w Instytucie Teatralnym

Już dzisiaj (4 października) Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zaprasza na wieczór poświęcony osobie i twórczości Józefa Szajny z okazji uruchomienia Wirtualnego Archiwum Józefa Szajny w stulecie urodzin artysty. Podczas wydarzenia odbędzie się panel dyskusyjny, prezentacja książki

05-10-2022

Wystawa „Puste pole. Przestrzeń wyobraźni” w Instytucie Teatralnym

W roku 100. urodzin Józefa Szajny Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Teatr Ludowy w Krakowie zapraszają na wystawę Puste pole – Przestrzeń wyobraźni . Wystawa przygotowana przez ...

18-10-2022

Muzeum Karykatury otwiera wystawę „Szajna: Mierzę celniej, bo na pudła nie mam czasu”

Józef Szajna (1922–2008) był artystą totalnym: w sposób organiczny łączył twórczość plastyczną z teatralną. Trauma wywołana pobytem w obozie Auschiwtz odcisnęła piętno na jego twórczości, 28 października Muzeum Karykatury otworzy przekrojową wystawę

19-10-2022

Wystawa poświęcona twórczości Józefa Szajny w Muzeum Karykatury

W setną rocznicę urodzin Józefa Szajny (1922-2008), jednego z najważniejszych twórców powojennej sztuki polskiej, Muzeum Karykatury w Warszawie zaprasza na przekrojową prezentację jego twórczości. Był artystą totalnym – w sposób organiczny łączył twórczość plastyczną z teatralną. Pisał również ...

28-10-2022

Ostatni wywiad Franciszka Pieczki: za mało grałem komedii

Dariusz Domański: Franciszku, jesteś na progu 95 lat życia, czy czegoś żałujesz? Franciszek Pieczka: Jak się tak długo żyje, to nie zastanawiasz się nad tym. Mogę powiedzieć, że niczego nie żałuję, ale też mogę powiedzieć, że wiele żałuję, np. zawodowo, że nie zagrałem ...

30-10-2022

Dyrektor Muzeum Karykatury o Józefie Szajnie: zawsze mówił, że zyskał nowe życie

„Jego sztuka dotykała sytuacji granicznych. Pojawiał się w niej człowiek na śmietnisku, człowiek zdegradowany, człowiek, który czasem znaczył mniej niż kukła” – mówi PAP Paweł Płoski, dyrektor Muzeum Karykatury w Warszawie, które właśnie zainaugurowało wystawę przekrojową poświęconą Józefowi ...

04-11-2022

Monodram Ireny Jun „Sonata Księżycowa” w Muzeum Śląskim

Muzeum Śląskie w Katowicach zaprasza w sobotę 5 listopada o godzinie 17 na monodram Ireny Jun – aktorki występującej w spektaklach Józefa Szajny, np. w Replice – który ...

21-11-2022

Nieznana twarz artysty

Szajna był artystą interdyscyplinarnym, i taka jest też wystawa, choć znany był przede wszystkim jako reżyser, autor scenariuszy do swoich przedstawień, twórca obrazów, asamblaży, a znacznie mniej jako rysownik – wyjaśnia Karolina Prymlewicz, kuratorka wystawy „

08-12-2022

Promocja albumu „100 x TeArt. Wolność Józefa Szajny”

Maria Czarnecka, dyrektor Muzeum Śląskiego w Katowicach, zaprasza na promocję albumu „100 x TeArt. Wolność Józefa Szajny”, która odbędzie się 15 grudnia. Prelegenci: prof. dr hab. Dariusz Kosiński (Uniwersytet Jagielloński) dr hab. Ewa Dąbek-Derda, prof. UŚ. (Uniwersytet ...

Szajna o sobie Inni o Szajnie