Agnieszka Berlińska

Immortal

“I have always preferred people who saw Don Quixote in me to those who took me for a buffoon.”[1]

“I have experienced heaven and hell. The distance is long enough for my ladder to heaven and to infinity,”[2] Szajna told Anna Retmaniak when speaking about his life on a radio programme on the occasion of his 83rd birthday. We know what Józef Szajna’s hell was: out of five years of war, he spent four and a half in prisons and concentration camps. Traces of this experience were perceivable in all his work, even if he did not refer to them directly. What about the heaven?

The answer can be found in another interview given several years earlier. “I had a beautiful childhood. Whereas I think of my life as a whole like a sphere, which is a sign of fullness (not only in the Mediterranean civilisation), I can see my family home as a beautiful cube with equal sides. There is everything there and everything is in place: mother, father and numerous siblings.”[3]His father, Julian Szajna, was an engine driver, he shuttled regularly from Krakow to Lviv. His mother, Karolina, née Pieniążek, was a housewife. Józef Szajna had four siblings: two sisters and two brothers. He was born in Rzeszów on 13 March 1922. A Polish Jew, whom he met in Tel Aviv in 1986 while working on the seventh version of Replika (Rejoinder), once told him that 13 brought him good luck. She explained that, “In the Kabbalah, we sum two neighbouring figures: one plus three. And four is a lucky number: he is lucky.”[4]You can look at Szajna’s war years in this way: he was twice put into a death cell and twice had a narrow escape.

He was arrested in 1941 during an abortive attempt to cross the Slovak-Hungarian border, landing in several prisons before finally being sent to Auschwitz. At the time he was 19. After the war, he spoke on numerous occasions about his near-death experience as prisoner 18729, giving many details. From the perspective of his art, one confession seems particularly important: at the moments of despair he made a pledge that if he survived he would devote his life to acting in the name of justice. He also said that he had decided to fulfil this promise through art.[5] He treated his mission extremely seriously, as he dealt with subjects referring to fundamental issues such as humanity and the condition of the contemporary world. What helped him to survive, first in Auschwitz and then in Buchenwald, was certainly not only luck, but also his excellent physical shape. Before the war, he trained successfully in swimming: he was a Polish high-diving champion and came second in school swimming competitions. After the liberation he found himself in Maczków, where in the summer of 1946 he posed for pictures by the River Ems, showing off his fit body with pride.

For several years after the war, those Poles who had been forcibly removed to Germany stayed in Maczków, as they called the German town Haren in Lower Saxony. Szajna passed his matura exams there and allegedly wrote his Polish exam about the Warsaw uprising, although he obviously only had second-hand knowledge about it.[6] After passing the exams, he had to choose between a scholarship in Paris or returning to Poland. “I feel like nobody needs me, I have plenty of hang-ups. I can see a future in studying. I am ashamed of my past hump and I don’t want to admit what I have gone through. I’m starting my studies at the Academy of Fine Arts in Krakow in 1947,” wrote Szajna many years later.[7] In 1952, he graduated from graphics, and a year later from scenography, where he was a student of Karol Frycz. For his diploma, he designed sets for The Birds by Aristophanes. He used to say that graphics is “directing a surface,” whereas scenography is “organising space.” For the rest of his life, he kept one foot in fine arts and the other in theatre. Two years after graduation he returned to the academy as a lecturer. He held classes with students in the fourth year, lecturing on general decoration and festivity decorations. He worked at the Academy in Krakow for more than a decade later using his experience from this period when managing the Set Design School in Warsaw. “When a student joins a teacher’s class of his own choice, what he expects is a conversation, a dialogue. He wants to learn something from the professor. However, it is the right thing for him or her to change direction later on, to direct towards himself. The important moment is when young people start to ask themselves a question: how shall I counter Szajna?”[8] In fact, throughout his professional life, Szajna was in close touch with young artists, giving him an insight into new phenomena in art. As a result, the relationship was based on exchange. Szajna was also able to become enthusiastic about someone else’s idea and help young artists make their debut.

Szajna himself made his official debut as a set designer in the Ziemia Opolska Theatre, designing sets for Sprawa rodzinna (Family Business), directed by Ireneusz Erwan. However, it was not his first work. Actor Antoni Pszoniak remembered that they had met in amateur theatre. “It was when I was a student and performed in a workers’ theatre. I was cast in the role of Mazepa. Set design was done by a painter from Krakow, Mr Szajna. There was a castle, beautiful interiors and candlesticks. Szajna himself dressed me in a remarkably beautiful, gold costume. There was also a beautiful wig, which he worked on himself. Finally, he added fine lace, which he had cut out of net curtains.”[9] Szajna himself referred to even earlier experiences. “I did set designs as an amateur soon after liberation in Maczków, from 1946 to 1947. It was also in Maczków that I saw a performance by Leon Schiller for the first time.”[10] As far as the theatre in Opole is concerned, its managing director was Krystyna Skuszanka. Along with her husband, the theatre director Jerzy Krasowski, and with Szajna employed as a full-time set designer, she moved to Nowa Huta, the first socialist city, which was still being constructed at the time, where they continued their careers in the Ludowy Theatre. This is how she described their beginnings: “We started from scratch. There was no old theatre group, no old habits, no old audience… Most of the actors were very young and had just graduated from school. Our first audience consisted of the workers who had built the theatre.”[11] 

Szajna’s work was soon appreciated by critics. For his set designs created in the Ludowy Theatre, mainly for performances directed by Jerzy Krasowski: Turandot (co-directed by Skuszanka), Of Mice and Men, Jacobsky and the Colonel, Szajna received the 1957 artistic award from “Przegląd Kulturalny”. Interestingly enough, it was an award in the area of fine arts, not the theatre. The magazine laid out their reasons as follows: “It is a paradox that the award in the area of fine arts has not been given to a painter or sculptor but a set designer, i.e. a theatre person. Why? The reason is that Szajna, an artist active both in theatre and in fine arts, has managed to impose the aspect of fine arts on theatre to such a degree that the theatre in Nowa Huta owes its leading (or at least one of the most outstanding) position in our domestic theatre life also to this very factor.”[12] It is worth mentioning that Szajna faced competition from strong candidates, including Alina Szapocznikow and Tadeusz Brzozowski. What did Szajna’s novelty consist in? Bożena Kowalska, who looks at his art not as a theatre specialist, but as an art critic, pointed to the fact that Szajna was a precursor. “In the late 1950s, a new phenomenon appeared in fine arts: environmental art. The authors of all the textbooks that we know of, i.e. American ones, claim that the first work of environmental art was created by Allan Kaprow in 1959. It was the set design for the famous happening entitled 18 Happenings in 6 Parts. Nevertheless, what Szajna did in Imiona władzy (The Names of Power) by Broszkiewicz, and in Of Mice and Men in 1956-1957, was genuine environmental art. He subordinated his art to the theatre, just as Kaprow subordinated his set design to a happening in 1959, i.e. three years later. It is one of the discoveries of Polish art that is not widely known.[13] Certainly Jan Alfred Szczepański, a theatre critic, who reviewed the opening night of Twelfth Night by Shakespeare, directed by Skuszanka, did not realise that fact, as he contemptuously labelled Szajna’s set design as “made of rags.”[14] 

Appreciated and controversial at the same time, Szajna was offered jobs in other theatres. In 1959, he designed sets for Nie-Boska komedia (The Un-divine Comedy) by Krasiński, directed by Bogdan Korzeniewski in the Nowy Theatre in Lodz, as well as for Wariat i zakonnica (The Madman and the Nun) and W małym dworku (The Little Manor) directed by Wanda Laskowska in the Dramatyczny Theatre in Warsaw. Later, Szajna returned to Witkacy’s works. Around that time he met Jerzy Grotowski, who had been running the Theatre of 13 Rows in Opole since the late 1950s. The theatre’s magazine (“Materiały – Dyskusje Teatru 13 Rzędów”) published Szajna’s article O teatrze współczesnym (About Contemporary Theatre), in which he wrote: “We make a mistake when we take set designs for a separate external value, if we think we can separate set design from what is happening on the stage. What I stand for is the theatre of unity.” [15] Szajna developed this idea in subsequent texts published in the press, explaining his vision of theatre. One of the questions journalists asked him most often was who he actually was – a theatre director or a painter? He always gave the same answer: the new theatre that he wanted to create was a result of various areas of art. His collaboration with Grotowski on Acropolis by Stanisław Wyspiański, carried out in 1962, was a turning point on Szajna’s path to autonomy in theatre. By setting the action in a concentration camp instead of on Wawel Hill, Szajna referred directly and straightforwardly to his war experience for the first time. The elements that he introduced on the stage, such as pipes, wheelbarrows and old, worn-out shoes, became a kind of trademark of his performances. However, the golden period of the Ludowy Theatre, supported by Lucjan Motyka, the First Secretary of the Voivodeship Committee of Polish United Workers’ Party (KW PZPR) in Krakow gradually faded. An avant-garde theatre turned out to be too hermetic in a worker’s city, and there were not enough discriminating viewers from Krakow to fill the house. In 1963, discouraged by criticism, Skuszanka and Krasowski left Nowa Huta for Warsaw. It was Szajna who took over the theatre as managing director. “The moment they left, I realised […] I was to play the role of an ancillary set designer, i.e. to work under a director. There would be no room for my artistic statement unless I took responsibility for both areas.” [16] The set designer who had recently become a theatre director – Szajna had just staged Post u ludożerców (Cannibals’ fast) by Joanna Gorczycka in the Adam Mickiewicz Theatre in Częstochowa – had now become the managing director of the theatre. 

Szajna’s first auteur premiere in the Ludowy Theatre – The Government Inspector by Gogol – was severely criticised in reviews. Roman Szydłowski wrote in “Trybuna Ludu” that “the director was showing off like a painter who was not able to translate his visions into a commonly comprehensible language of the stage.”[17]He also criticised Szajna as the managing director, saying “The way [Szajna] started off staging The Government Inspector leads into a cul-de-sac of abstraction. As there is no way out, it is necessary to return as soon as possible.” Szajna managed to withstand such criticism and held the position for three years. However, that severe attack on The Government Inspector was not seen as a dismal failure by everyone. Grotowski congratulated Szajna, saying “I haven’t obtained such a bad review yet.”[18] As far as the appraisal of the performances was concerned, both critics and reviewers were divided. However, even these polar extreme opinions – everything or nothing – proved that it was difficult to remain indifferent to Szajna’s theatre. The audiences of Puste pole (The Empty Field) by Tadeusz Hołuj said they were deeply shaken, an emotion that was repeated a few years later after the opening night of Replika (Rejoinder). Hołuj’s drama, whose action is set in Auschwitz-Birkenau, was staged for the 20th anniversary of the liberation of the camp. Like Szajna, Hołuj survived his time in a concentration camp. Until 1967, he was the secretary general of the International Auschwitz Committee, which Szajna also belonged to. The 1965 staging of The Empty Field was immediately invited to a theatre festival held in Florence – Prima Rassegna Internazionale dei Teatri Stabili – which marked the beginning of Szajna’s international career. 

For the 10th anniversary of the Ludowy Theatre and the 50th anniversary of the October Revolution, he staged Mystery-Bouffe by Mayakovsky, which was criticised as a hermetic set of Szajna’s spectacular tricks. Soon afterwards, the artist left the theatre – his farewell performance was an adaptation of The Castle by Kafka, a performance about “a society that adopted and approved of the regime imposed by the castle and the tragedy of an individual who found themselves outside of the community.” He reminisced with grief: “I had to leave Nowa Huta, or actually I was turned out. The reason was both the repertoire and the form. I was charged with formalism or even revisionism – under Gomułka the meanings of these terms were close to each other.”[19]

After leaving Nowa Huta, Szajna was employed as a full-time set designer in the Stary Theatre in Krakow. At that time, the managing director was Zygmunt Hübner, with Jerzy Jarocki as the full-time theatre director and Konrad Swinarski collaborating with the theatre on a regular basis. In comparison with Jarocki’s and Swinarski’s performances, Szajna’s theatre was aggressive and dominated by fine arts, with a casual approach to the text, which sometimes intrigued but more often faced resistance. In the Stary Theatre, Szajna staged Witkacy and Mayakovsky. Before the opening night of Paternoster by Helmut Kajzar the censorship banned rehearsals. The target was Hübner, not Szajna – he was under pressure to resign – but Szajna was tired with unfavourable Krakow. Moreover, new opportunities abounded: he directed in many theatres in Poland and for the first time he was offered a job abroad: in 1970 he designed sets for Macbeth directed by Colin George in Sheffield. Although 1969 was not good for Szajna in the Krakow theatre, it transpired that it was crucial in another area. For the 150th anniversary of the Academy of Fine Arts in Krakow, Szajna created Reminiscencje (Reminiscences): an installation commemorating Krakow artists who were killed during the war. He used the famous picture of sculptor Ludwik Puget wearing a striped prisoner’s uniform. Along with a sculpture by Władysław Hasior, the work represented Poland at the Biennale in Venice in 1970 and created a real stir. Gradually Reminiscences evolved towards Replika (Rejoinder), Szajna’s most important performance, which went down in history of the 20th century theatre. As a matter of fact, “Replika I was similar to Reminiscences, presented a year earlier. […] It was a spatial composition without any involvement of actors and it was first presented at the museum in Göteborg as part of the Days of Polish Culture in 1971. It was while I was there that it dawned on me that I could revive those characters I had cut out from life and from painting and later juxtaposed them […] I wanted to cross the border of pure art and, at the same time, to narrow the gap between theatre and art.”[20] This is how the second version of Replica, in which there were actors, was created for the festival in Edinburgh in 1972, whereas a third version was prepared for a festival in Nancy a year later. The audience of the Studio Theatre in Warsaw saw only the fourth version. 

The news that Szajna was to succeed Irenesz Kanicki in the Klasyczny Theatre in the Palace of Culture and Science broke in the press after the opening night of Faust in the Polski Theatre in Warsaw. It was a legendary premiere, firstly because the safety curtain got stuck after the first act and the performance had to be interrupted, and secondly because of an extremely malicious review of the performance by Konstanty Puzyna. He finished as follows: “The touching dramatism of his Reminiscences was widely discussed, as well as fine arts changing into the theatre. This is why Szajna is absolutely convinced that it is enough to add Goethe, a curtain, a stage and some actors to change fine arts into real theatre. But it will not work, Józek, I swear by God, it won’t.”[21] Szajna turned the title of Puzyna’s review – Gluglutiera – into the title of a play he wrote with Maria Czanerle and staged in the Studio Theatre two years later. In his auteur performance Gulgutiera, he tackled both critics and society. He finished the drama with the words: “Because I’m immortal, you wet sock.”[22] Faust premiered in July 1971, and in October of the same year, August Grodzicki wrote in “Życie Warszawy”: “Szajna as a director is causing a furore in the theatrical life of the capital. Certainly he will repeatedly breed resentment, provoke public outcry or be laughed at. Maybe sometimes for good reason. But it doesn’t really matter – finally something will be going on, something you can argue about and fight over.” [23] Grodzicki was absolutely right. From the first premiere in the Studio Theatre, Szajna’s Theatre was an inflammatory point on the theatrical map of Warsaw, which both critics and audiences argued over. 

Witkacy, staged for the inauguration of the new stage, was the second performance (after Faust) in a series of performances portraying great individuals. Szajna used his successive characters: Dante, Cervantes and Mayakovsky, perceived by critics as the director’s alter ego, to raise questions concerning the sense of existence. “I was interested in the notion of time, not only space and fine arts – in what I call the biggest human issue: our time from the beginning until the end of life.”[24] The premises of Szajna’s “organic theatre”, i.e. theatre that appeals directly to the viewer’s emotions (rather than to his intellect) through the use of image and sound, were most fully implemented in Dante¸ a performance loosely based on The Divine Comedy. The premiere was held in Florence in 1974 and was enthusiastically received by the Italians. As far as Poland was concerned, Dante eventually won over Szajna’s sceptics. This spectacular show, performed on a large stage, was paired in a double bill with the intimate Rejoinder presented in a painting workshop in the attic. In the 1970s, both these performances became (and later remained) a showcase for Polish theatre in the world. For one thing, they were visually attractive and could be understood without words. In addition, they were aligned with the cultural policy of the authorities. Although they sometimes referred to the subject of totalitarianism and individual involvement in social-political issues, they never directly related to current events or the authorities ruling the People’s Republic of Poland. On the contrary, they emphasised the timeless and universal aspect of moral dilemmas that man and artist face. Last but not least, Szajna was a member of the Polish United Workers’ Party. With over 500 shows, Dante set a record number of performances at the Studio Theatre that still stands today. 

At the Studio Theatre, Szajna carried out his great plan of establishing an art centre the like of which had never existed before. He perceived it as a centre integrating activities in the areas of theatre, fine arts, music and film. Since the very beginning, the theatre had been offering an art gallery with a rich programme of exhibitions and events accompanying them, and with a collection of a contemporary art that was being successively expanded. The theatre also housed workshops of the postgraduate School of Set Design that Szajna had been running at the request of the principal of the Academy of Fine Arts in Warsaw since 1972. Within ten years, it had educated over 40 students from Poland and another 40 from other countries. Since 1980, the Studio Theatre had also been housing the headquarters of the Polish Association of Contemporary Music, reactivated by Zygmunt Krauze. The vision that Szajna had in mind when taking over the Klasyczny Theatre was formally completed in July 1980, when the theatre was renamed Centrum Sztuki Studio – Teatr Galeria (Studio Art Centre – Gallery Theatre). The decision to rename the institution unsettled the company of actors, who worried about the future of the theatre itself. Another factor that added to the tense atmosphere was the social-political situation: the Solidarity Carnival with its hope for change as well as the consequences of that, including the tragic finale with the introduction of martial law. In December 1981, Szajna submitted his resignation. Three months later, almost exactly on his sixtieth birthday, he took early retirement. Tired of the theatre, he wanted to return to painting.

Nevertheless, for the next few years he travelled around the world with Rejoinder and Dante – the theatre machine, whose wheels had once been set in motion, could not be stopped from one day to the next. Moreover, Szajna took great satisfaction in guest performances. In Yugoslavia and then in Germany, he carried out successive versions of Dante, whereas in Israel he staged the seventh version of Rejoinder. He returned to the Studio ten years after leaving it – Dante 1992 was a final farewell to the theatre he had created. The last performance that he staged in Poland was Déballage in the Wanda Siemaszkowa Theatre in Rzeszów, which the artist directed on the occasion of his 75th birthday anniversary. On the same occasion, the Szajna Gallery was opened in the theatre, presenting a permanent exhibition of the artist’s works. 

In 1989 at the São Paulo Art Biennial, Szajna was hailed one of the five most important artists of the 20th century. Several years earlier, his Reminiscences had been shown at an exhibition in West Berlin, alongside works by Paul Cézanne and Andy Warhol. Being a classic of the 20th century, Szajna entered the 21st century full of bad premonitions concerning the future of humankind. Art, which was his ladder to heaven and which was to change the world, had not in fact really changed anything. Józef Szajna died in Warsaw on 24 June 2008. When he was asked in the mid-1980s what aspect of art was most important for him, he replied: “The ability to experience, sensitivity. This is what leads man beyond this world. Where one person can become a magician for another. Where you live in a trance. Then you don’t really live in the real world, you live in a poetic reality in a retrieved poetic reality. Where you walk on clouds and don’t fall down. Where you walk on waves and don’t sink. Where you live beyond your bio.”[25]

  1. ^ [Czy jestem, czy nie jestem], „Teatr” 1974, nr 2.
  2. ^ Sekrety, konkrety – Józef Szajna, audycja Anny Retmaniak, Polskie Radio, emisja 19.03.2005, archiwum PR, sygnatura 853/05/I.
  3. ^ Życie trudne, lecz piękne, z Józefem Szajną rozmawia Elżbieta Żmudzka, „Teatr” 1987, nr 10.
  4. ^ Józef Szajna, z cyklu „Biografie niezwykłe”, audycja Iwony Malinowskiej, Polskie Radio, emisja 13.03.2007, archiwum PR, sygnatura 235/07/II.
  5. ^ Człowiek zaniedbuje siebie…, film dokumentalny Henryka Jantosa, TVP 1 2005.
  6. ^ Z rozmowy z Łukaszem Szajną, synem artysty. Archiwum autorki.
  7. ^ Szajna 70 lat, Centrum Sztuki Studio, 1992.
  8. ^ Forum: Józef Szajna, „Projekt” 1980, nr 2.
  9. ^ Józef Szajna, z cyklu „Portret słowem malowany”, audycja Anny Retmaniak, Polskie Radio, emisja 13.10.1979, archiwum PR, sygnatura C15640.
  10. ^ Życie trudne, lecz piękne, j.w.
  11. ^ Z młodymi naprzód iść, rozmowa Andrzeja Hausbrandta, „Przyjaźń” 1974, nr 34.
  12. ^ „Przegląd Kulturalny” 1958, nr 1.
  13. ^ Józef Szajna, z cyklu „Szkic do portretu”, audycja Marii Superson-Jęczmyk, emisja 04.05.2001, archiwum PR, sygnatura 910/01/II.
  14. ^ Jaszcz, Nowy Szekspir w Nowej Hucie, „Trybuna Ludu” 1961, nr 338.
  15. ^ Za: Józef Szajna i jego świat, red. Bożena Kowalska, Hotel Sztuki / Zachęta, Warszawa 2000.
  16. ^ Józef Szajna, z cyklu „Portret słowem malowany”…, j.w.
  17. ^ Roman Szydłowski, «Rewizor» i nasiadówki, „Trybuna Ludu” 1963, nr 339.
  18. ^ Józef Szajna, z cyklu „Biografie niezwykłe”, audycja Iwony Malinowskiej, emisja 13.03.2007, archiwum PR, sygnatura 235/07/II.
  19. ^ Maria Czanerle, „Zamek” i teatr Szajny, „Teatr” 1966, nr 14.
  20. ^ Zbigniew Taranienko, Przestrzenie Szajny, Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu, Rzeszów 2009.
  21. ^ Konstanty Puzyna, Gluglutieria, „Polityka” 1971, nr 37.
  22. ^ Maria Czanerle, Szajna, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1974.
  23. ^ August Grodzicki, Teatr Szajny, „Życie Warszawy” 1971, nr 235.
  24. ^ Zbigniew Taranienko, Przestrzenie Szajny, j.w.
  25. ^ Bez teatru, z Józefem Szajną rozmawia Elżbieta Dzikowska, „Radar” 1985, nr 43–44.

1922

13.03

Józef Szajna rodzi się w Rzeszowie, jako jeden z trzech synów kolejowego maszynisty Juliana Szajny i Karoliny z Pieniążków.

1938

Zdobywa mistrzostwo Polski w skokach z trampoliny i wicemistrzostwo w pływaniu w Ogólnopolskim Konkursie Szkół Średnich w Międzychodziu koło Poznania.

1939

Rozpoczyna działalność konspiracyjną w szeregach Związku Walki Zbrojnej.

1941

Zostaje aresztowany na Słowacji podczas próby przedostania się na Węgry, więziony kolejno w Muszynie, Nowym Sączu i Tarnowie, wreszcie w lipcu przetransportowany do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau jako numer 18729.

1943

Podejmuje nieudaną ucieczkę z obozu, za co trafia do celi śmierci.

1944

Zostaje przeniesiony do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie i dostaje numer 41408.

1945

15.04
Ucieka z obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie.

1946

Zdaje maturę w polskim liceum w Maczkowie (okupowanym przez wojsko polskie Haren nad rzeką Ems) w Dolnej Saksonii.

1947

July
Wraca do Polski z Niemiec, z terenów blisko granicy holenderskiej, gdzie przebywał od momentu wyzwolenia.
01.10
Rozpoczyna studia w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

1952

Uzyskuje dyplom na Wydziale Grafiki w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowni prof. Witolda Chomicza.

1953

Uzyskuje dyplom na Wydziale Scenografii w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w pracowni prof. Karola Frycza.

09.05

Premiera spektaklu Sprawa rodzinna w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, w reżyserii Ireneusza Erwana, ze scenografią Józefa Szajny.

01.07

Józef Szajna rozpoczyna pracę na stanowisku scenografa w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu.

04.12

Premiera spektaklu Młoda gwardia w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, w reżyserii Andrzeja Dobrowolskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

1954

Józef Szajna rozpoczyna pracę jako wykładowca w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Żeni się z Bożeną Sierosławską.

21.10

Premiera spektakli: Łabędzia pieśń, O szkodliwości palenia tytoniu, Oświadczyny, Tragik mimo woli w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, w reżyserii Krystyny Skuszanki, ze scenografią Józefa Szajny.

26.11

Premiera spektaklu Droga do Czarnolasu w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, w reżyserii Krystyny Skuszanki, ze scenografią Józefa Szajny.

1955

12.02

Premiera spektaklu Ludzie i cienie w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, w reżyserii Krystyny Skuszanki, ze scenografią Józefa Szajny.

14.05

Premiera spektaklu Barberyna w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

30.07

Józef Szajna kończy współpracę z Teatrem Ziemi Opolskiej w Opolu.

02.08
Rozpoczyna pracę na stanowisku scenografa w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie.
13.12

Premiera spektaklu Don Carlos w Operze Śląskiej w Bytomiu, w reżyserii Jerzego Zegalskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

1956

Józef Szajna otrzymuje Nagrodę Artystyczną Nowej Huty.

21.01

Premiera spektaklu Księżniczka Turandot w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Krystyny Skuszanki i Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

20.05

Premiera spektaklu Myszy i ludzie w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

28.10

Premiera spektaklu Tosca w Operze Śląskiej w Bytomiu, w reżyserii Jana Popiela, ze scenografią Józefa Szajny.

01.12

Premiera spektaklu Bohater naszego świata w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Zegalskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

1957

Józef Szajna wyjeżdża na stypendium do Paryża.

Otrzymuje Nagrodę im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego Klubu Krytyki Teatralnej za działalność artystyczną w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie.

Otrzymuje Nagrodę Artystyczną „Przeglądu Kulturalnego” za scenografie do sztuk wystawionych w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie.

20.01

Premiera spektaklu Jacobowsky i pułkownik w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

04.07

Premiera spektaklu Nowy Don Kiszot czyli Sto Szaleństw w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

19.10

Premiera spektaklu Imiona władzy w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie w reżyserii Krystyny Skuszanki, ze scenografią Józefa Szajny.

1958

Józef Szajna wraca ze stypendium w Paryżu.

Otrzymuje wyróżnienie International Theatre Institute na Festiwalu Teatru Narodów w Paryżu za scenografię do spektaklu Księżniczka Turandot (1956). 

Otrzymuje Nagrodę Artystyczną „Przeglądu Kulturalnego” w dziedzinie plastyki za dekoracje do sztuk wystawionych w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie.
29.03

Premiera spektaklu Jaki piękny dzień! w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, w reżyserii Jerzego Kaliszewskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

18.04

Premiera spektaklu Zaklinacz deszczu w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

23.10

Premiera spektaklu Matka Courage i jej dzieci w Teatrze Ziemi Mazowieckiej w Warszawie, w reżyserii Krystyny Berwińskiej, ze scenografią Józefa Szajny.

06.11

Premiera spektaklu Stan oblężenia w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Krystyny Skuszanki i Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

1959

Józef Szajna otrzymuje Nagrodę Krytyków Nowej Huty.

Otrzymuje Nagrodę Artystyczną Nowej Huty.
Otrzymuje Odznaczenie Budowniczego Nowej Huty.
Rozpoczyna działalność w grupie artystycznej MARG.
13.03

Premiera spektaklu Myszy i ludzie w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

20.03

Premiera spektaklu Burza w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Krystyny Skuszanki, ze scenografią Józefa Szajny.

30.05

Premiera spektaklu Dziadek do orzechów w Operze Śląskiej w Bytomiu, w reżyserii Zbigniewa Koryckiego, ze scenografią Józefa Szajny.

19.06

Premiera spektaklu Nie-Boska komedia w Teatrze Nowym w Łodzi, w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego, ze scenografią i kostiumami Józefa Szajny.

20.06

Premiera spektaklu Geniusz sierocy w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

05.07

Premiera spektaklu Cudotwórca w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu, w reżyserii Wandy Laskowskiej, ze scenografią Józefa Szajny.

22.09

Premiera spektaklu Cudotwórca w Teatrach Dramatycznych (Teatr Polski) w Szczecinie, w reżyserii Aleksandra Rodziewicza, ze scenografią Józefa Szajny.

28.11

Premiera spektaklu Romulus Wielki w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

16.12

Premiera spektakli: W małym dworku, Wariat i zakonnica w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, w reżyserii Wandy Laskowskiej, ze scenografią Józefa Szajny.

1960

17.01

Premiera spektaklu Burza w Teatrze Powszechnym w Warszawie, w reżyserii Krystyny Skuszanki, ze scenografią Józefa Szajny.

06.05

Premiera spektaklu Oresteja w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Krystyny Skuszanki i Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

18.12

Premiera spektaklu Radość z odzyskanego śmietnika w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

1961

Józef Szajna tworzy pierwszą Drabinę do nieba.

28.04

Premiera spektaklu Teatru Telewizji Generał Barcz, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

02.09

Premiera spektaklu Wieczór Trzech Króli lub co chcecie w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Krystyny Skuszanki, ze scenografią Józefa Szajny.

1962

Józef Szajna otrzymuje Nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki III stopnia za prace zaprezentowane na wystawie scenograficznej Polskie dzieło plastyczne w 15-leciu PRL.

Razem z Wacławem Wajserem pisze scenariusz filmu animowanego Gorycz.

Wystawa malarstwa w Biurze Wystaw Artystycznych w Krakowie.

Bierze udział w Ogólnopolskiej Wystawie Scenografii w 15-lecie PRL w Warszawie.

03.02

Premiera spektaklu Myszy i ludzie w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

25.05

Premiera spektaklu Dziady w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Krystyny Skuszanki i Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

29.06

Premiera spektaklu Frank V w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, w reżyserii Jerzego Jarockiego, ze scenografią Józefa Szajny.

13.09

Premiera spektakli: Kondukt i Klatka w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

10.10

Premiera spektaklu Akropolis w Teatrze Laboratorium 13 Rzędów w Opolu, w reżyserii Jerzego Grotowskiego. Józef Szajna jest współtwórcą przedstawienia.

12.10

Premiera spektaklu Leonce i Lena w Teatrze Dramatycznym w Warszawie, w reżyserii Wandy Laskowskiej, ze scenografią Józefa Szajny.

02.11

Premiera drugiej wersji Akropolis

06.11

Premiera spektaklu Radość z odzyskanego śmietnika w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

06.11

Premiera spektaklu Czwarty w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, w reżyserii Ireneusza Erwana, ze scenografią Józefa Szajny.

11.11

Premiera spektaklu Niepokój przez podróżą w Teatrze Klasycznym w Warszawie, w reżyserii Andrzeja Szafiańskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

23.12

Na łamach „Życia Literackiego” Józef Szajna publikuje tekst O nowej funkcji scenografii

1963

Obejmuje stanowisko dyrektora w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie.
Obejmuje stanowisko kierownika artystycznego w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie.
Rezygnuje z członkostwa w grupie artystycznej MARG.
12.01

Premiera spektaklu Myszy i ludzie w Teatrach Dolnośląskich w Jeleniej Górze – Wałbrzychu, w reżyserii Bolesława Smeli, ze scenografią Józefa Szajny.

15.03

Premiera spektaklu Sen nocy letniej w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Lidii Zamkow, ze scenografią Józefa Szajny.

07.06

Premiera spektaklu Post u ludożerców w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

21.11

Premiera spektaklu Rewizor w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

1964

Wystawa malarstwa w Domu Sztuki w Rzeszowie.

Wystawa Józef Szajna, Scenografia, Malarstwo, Grafika w Biurze Wystaw Artystycznych w Rzeszowie. 

Obejmuje stanowisko reżysera w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie.
13.02

Premiera spektaklu Myszy i ludzie w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, w reżyserii Bolesława Smeli, ze scenografią Józefa Szajny.

21.02

Premiera spektaklu Myszy i ludzie w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej, w reżyserii Andrzeja Makarewicza, ze scenografią Józefa Szajny.

27.05

Premiera spektaklu Śmierć na gruszy w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Józefa Szajny.

10.06

Premiera trzeciej wersji Akropolis

18.07

Premiera spektaklu Antygona w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Olgi Lipińskiej, ze scenografią Józefa Szajny.

18.07

Premiera spektaklu Siedmiu przeciw Tebom w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii Piotra Paradowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

31.08

Premiera telewizyjnej wersji Rewizora.

1965

Otrzymuje Złotą Odznakę Miasta Krakowa.
Kończy pracę jako wykładowca w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Wystawa malarstwa i scenografii w Teatrze Pergola we Florencji (Włochy).

Na łamach „Teatru” Józef Szajna publikuje tekst Problem teatru

Prezentacja spektaklu Puste pole podczas I Rassegna Internazionale dei Teatri Stabili we Florencji (Włochy).

03.01

Premiera spektaklu Myszy i ludzie w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu, w reżyserii Jerzego Krasowskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

16.01

Premiera czwartej wersji Akropolis w Teatrze Laboratorium 13 Rzędów we Wrocławiu.

30.01

Premiera spektaklu Puste pole w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

03.04

Premiera spektaklu Don Kichot w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

17.12

Premiera spektaklu Misterium Buffo w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

1966

Rozpoczyna pracę na stanowisku scenografa w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.
Wystawa malarstwa w siedzibie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie.

Wystawa malarstwa i scenografii w Instytucie Kultury Polskiej w Rzymie (Włochy).

Wystawa malarstwa Dramaty w Rzymie (Włochy).

Kończy pracę na stanowisku scenografa, kierownika literackiego, reżysera i dyrektora w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie.
11.03

Premiera spektaklu Zamek w Teatrze Ludowym w Krakowie – Nowej Hucie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

04.06

Premiera spektaklu Śmierć na gruszy w Teatrze Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie, w reżyserii Józefa Szajny.

1967

01.01

Premiera spektaklu Sonata księżycowa w inscenizacji i reżyserii Józefa Szajny.

08.04

Premiera spektakli: Nowe Wyzwolenie, Oni w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

08.05

Premiera spektaklu Faust w Miejskim Teatrze Muzycznym – Operze i Operetce w Krakowie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

17.05

Premiera piątej wersji Akropolis w Instytucie Badań Metody Aktorskiej – Teatrze Laboratorium we Wrocławiu.

25.11

Premiera spektaklu Łaźnia w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

1968

Otrzymuje Srebrny Medal na Międzynarodowej Wystawie Collagen w Kunstgewerbe Museum w Zurychu (Szwajcaria).

Wystawa malarstwa i elementów scenograficznych w foyer teatru Atelje 212 podczas festiwalu II Beogradski Internacionalni Teatraski Festival (BITEF) w Belgradzie (Serbia).

01.01

Przygotowuje happening Déballage w Klubie Wagantów im. Antonina Artauda w Nicei (Francja).

Na łamach „Odry” Józef Szajna publikuje tekst Teatr, jaki chciałbym uprawiań. Teatr otwarty

Bierze udział w Międzynarodowej Wystawie Collagen prezentowanej w Kunstgewerbe Museum w Zurychu (Szwajcaria).

Otrzymuje I Nagrodę Roku 1968 Galerii Arkady w Krakowie.

Wystawa Józef Szajna wystawa obrazów w Galerii Arkady BWA w Krakowie.

Prezentacja spektaklu Łaźnia podczas II Beogradski Internacionalni Teatraski Festival (BITEF) w Belgradzie (Serbia).

25.02

Premiera spektaklu Śmierć na gruszy w Teatrze Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu, w reżyserii Józefa Szajny.

13.07

Premiera spektaklu Szkarłatny proch w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

12.11
Wystawa twórczości scenograficznej w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu.
23.11
Wystawa malarstwa i scenografii w Klubie Wagantów w Nicei (Francja).

1969

Wernisaż kompozycji przestrzennej Reminiscencje z okazji jubileuszu 150-lecia Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Zdobywa Nagrodę III stopnia IX Kaliskich Spotkań Teatralnych za inscenizację Bolesława Śmiałego w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu.

Otrzymuje Plakietkę z Melpomeną (Nagrodę TV Klubu Recenzentów) za reżyserię i scenografię spektaklu Szkarłatny proch w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach.

Wystawa Reminiscencje w Galerii Współczesnej w Warszawie.

02.03

Premiera spektaklu Bolesław Śmiały w Teatrze Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu, w reżyserii Helmuta Kajzara, ze scenografią Józefa Szajny.

21.06

Premiera spektaklu Rzecz listopadowa w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

27.10

Prezentacja wystawy Reminiscencje w Biurze Wystaw Artystycznych w Lublinie.

1970

Prezentacja kompozycji Reminiscencje na XXXV Biennale Sztuki w Wenecji (Włochy).

Wystawa Układ przestrzenny w Galerii Rytm w Krakowie.

Wystawa malarstwa i scenografii w Playhouse w Sheffield (Wielka Brytania).

Prezentacja spektaklu Puste pole podczas IX Rassegna Internazionale dei Teatri Stabili we Florencji (Włochy).

08.05

Premiera spektaklu Śmierć na gruszy w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

19.05

Prezentacja spektaklu Rzecz listopadowa podczas XI Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu.

21.10

Premiera spektaklu Makbet w Playhouse w Sheffield (Wielka Brytania), w reżyserii Colina Georgeʼa, ze scenografią Józefa Szajny.

1971

Wystawa projektów scenografii i kostiumów w Instytucie Kultury Polskiej w Londynie (Wielka Brytania).

Otrzymuje Nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki II stopnia za nowatorstwo i poszukiwania inscenizacyjne oraz wybitne osiągnięcia w zakresie plastyki teatralnej.
Rozpoczyna pracę na stanowisku starszego wykładowcy w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Otrzymuje Nagrodę m. Krakowa za upowszechnianie kultury.
Otrzymuje Złoty Medal na Międzynarodowej Wystawie Scenografii „Quadriennale” w Pradze (Czechy).
Kończy pracę na stanowisku scenografa w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie.
Obejmuje stanowisko dyrektora w Teatrze Klasycznym w Warszawie.
Wystawa projektów scenografii i kostiumów w Edynburgu (Wielka Brytania).

Prezentacja kompozycji Reminiscencje podczas Ruhrfestspiele w Recklinghausen (RFN).

01.01

Wernisaż kompozycji przestrzennej Replika I w Muzeum Sztuki w Göteborgu (Szwecja).

03.07

Premiera spektaklu Faust w Teatrze Polskim w Warszawie, w reżyserii i scenografii, i według scenariusza Józefa Szajny.

1972

Zdobywa I nagrodę i Złoty Medal podczas IV Festiwalu Sztuki w Warszawie.
Zostaje odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Kończy pracę na stanowisku starszego wykładowcy w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Wystawa projektów scenograficznych oraz collages i assemblages w Teatrze Wielkim i KMPiK w Łodzi.
Jako profesor kontraktowy rozpoczyna wykłady w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
01.02

Z inicjatywy Józefa Szajny Teatr Klasyczny w Warszawie zmienia nazwę na Teatr Studio.

14.04

Premiera spektaklu Witkacy w Teatrze Studio w Warszawie, w reżyserii i scenografii, i według scenariusza Józefa Szajny.

24.08

Premiera spektaklu Replika II w Richard Demarco Gallery podczas Edinburgh Festival and Exibition Atelier ʼ72 w Edynburgu (Wielka Brytania), w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

15.09

Premiera spektaklu Nos w Teatrze Studio w Warszawie, w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego, ze scenografią Józefa Szajny.

1973

Wystawa malarstwa i scenografii w Teatrze Pergola we Florencji (Włochy).
Rozpoczyna pracę na stanowisku scenografa w Teatrze Studio w Warszawie.
18.03

Premiera spektaklu Gulgutiera w Teatrze Studio w Warszawie, w reżyserii i scenografii, i według scenariusza Józefa Szajny.

27.04

Premiera spektaklu Replika III podczas IX Festival Mondial du Théâtre w Nancy (Francja).

08.10

Premiera spektaklu Replika IV w Teatrze Studio w Warszawie.

1974

Wystawa malarstwa i scenografii w Galerii Plastyki w Koninie.

Otrzymuje Srebrny Medal na Międzynarodowej Wystawie Scenografii „Exempla” w Monachium (RFN).

Kończy pracę na stanowisku scenografa w Teatrze Studio w Warszawie.

Prezentuje swoje prace plastyczne w ramach Międzynarodowej Wystawy Scenografii „Exempla” w Monachium (RFN).

Otrzymuje Medal 30-lecia PRL.
Wystawa collages w Klubie MPiK w Krakowie.
20.04

Premiera spektaklu Dante w Teatro Pergola podczas X Rassegna Internazionale dei Teatri Stabili we Florencji (Włochy), w reżyserii i scenografii, i według scenariusza Józefa Szajny.

26.04

Polska premiera Dantego w Teatrze Studio w Warszawie.

20.06

Premiera niemieckiej wersji spektaklu Gulgutiera w Forum Theater w Berlinie (RFN).

October

Prezentacja spektaklu Dante podczas Woche der Begegnung mit Polen w Essen (RFN).

1975

Wystawa Malarstwo, Sylwety, collages w Ernst Museum w Budapeszcie (Węgry).

Wystawa rzeźb i collages w Galerii Studio w Warszawie.
Uzyskuje Złotą Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”.
Otrzymuje Złotą Odznakę Związku Polskich Artystów Plastyków.
31.01

Premiera spektaklu Dobrodziej złodziei w Teatrze Studio w Warszawie, w reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

08.11

Prezentacje spektakli Replika IV i Dante w Rotterdamie, Emmen, Haarlem i Arnhem (Holandia), w dniach 8-11 listopada.

1976

Otrzymuje Dyplom Ministerstwa Spraw Zagranicznych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
19.01

Prezentacja spektaklu Replika IV w Soeldra Teatern w Sztokholmie (Szwecja), w dniach 19–22 stycznia.

25.05

Prezentacje spektakli Replika IV i Dante w Brooklyn Academy of Music w Nowym Jorku (USA), w dniach 25-30 maja.

30.12

Premiera spektaklu Cervantes w Teatrze Studio w Warszawie, w reżyserii i scenografii, i według scenariusza Józefa Szajny.

1977

Wystawa obrazów, rzeźb i collages pt. Józef Szajna w Biurze Wystaw Artystycznych w Gdyni.

Wystawa Projekty scenografii produkcje teatralne w Polskim Instytucie Kultury w Wiedniu (Austria).

W katalogu wystawy w Toruniu Józef Szajna umieszcza tekst Teatr organiczny

Wystawa obrazów, rzeźb i collages w Biurze Wystaw Artystycznych w Toruniu.

Zdobywa Nagrodę Specjalną jury XVII Kaliskich Spotkań Teatralnych za wizję plastyczną przedstawienia Cervantes w Teatrze Studio w Warszawie.

05.03

Premiera holenderskiej wersji Witkacego w Teaterun de Brakke Grond w Amsterdamie (Holandia).

June

Prezentacja spektaklu Dante w Théâtre d’Orsay podczas festiwalu Théâtre des Nations w Paryżu (Francja).

June

Prezentacja spektaklu Dante podczas Polnische Woche w ramach Ruhrfestspiele Festival w Recklinghausen (RFN).

1978

Prezentacja kompozycji Reminiscencje w Kunstverein we Frankfurcie (RFN).

Wystawa obrazów, collages i obiektów sztuki w Biurze Wystaw Artystycznych w Białymstoku.

Na łamach „Dialogu” Józef Szajna publikuje tekst Materia spektaklu

16.02

Premiera spektaklu Majakowski w Teatrze Studio w Warszawie, w reżyserii i scenografii, i według scenariusza Józefa Szajny.

30.12

Premiera spektaklu Śmierć na gruszy w Teatrze Studio w Warszawie, reżyserii i scenografii Józefa Szajny.

1979

Otrzymuje Nagrodę Prezesa Rady Ministrów I stopnia „za twórcze osiągnięcia artystyczne w dziedzinie teatru i plastyki scenicznej”.

Józef Szajna. Wystawa prac w Biurze Wystaw Artystycznych w Szczecinie.

Zostaje odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Wystawa prac graficznych i malarstwa w Instytucie Kultury Polskiej w Sztokholmie (Szwecja).

Wystawa Retrospekcje Szajny w Galerii Studio w Warszawie.

Prezentuje kompozycję Sylwety i cienie na Biennale Sztuki w Sao Paulo.

September

Prezentacja spektaklu Dante w The Round House w Londynie (Wielka Brytania).

1980

Wystawa Portret człowieka w Muzeum Humboldta w Berlinie (NRD).

Bierze udział w zbiorowej wystawie Wizerunek miasta prezentowanej w salach Warexpo z okazji 35-lecia wyzwolenia Warszawy.

May

Prezentacja spektaklu Cervantes na Festival Internacional Cervantino w Guanajuato (Meksyk).

10.07

Z inicjatywy Józefa Szajny Teatr Studio w Warszawie zmienia nazwę na Centrum Sztuki Studio Teatr Galeria.

07.11

Premiera spektaklu Replika V w Mulhouse i Paryżu (Francja).

1981

Prezentacja prac plastycznych Józefa Szajny na wystawie zbiorowej Polska, krajobraz, ludzie, idee w Biurze Wystaw Artystycznych w Sopocie.

Uzyskuje tytuł Akademika Złotego Medalu Accademia Italia delle Arti e del Lavoro we Włoszech.
Kończy pracę na stanowisku profesora kontraktowego w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
27.05
Wystawa prac plastycznych w Biurze Wystaw Artystycznych w Galerii Pro w Koszalinie.
26.10

Premiera chorwackiej wersji Dantegospektaklu Dante živ w Kazalište Marina Držića w Dubrowniku (Jugosławia).

19.12

Po wprowadzeniu stanu wojennego Józef Szajna składa rezygnację ze stanowiska dyrektora Centrum Sztuki Studio; funkcję tę będzie pełnić jeszcze przez trzy miesiące.

1982

Na łamach „Dialogu” Józef Szajna publikuje tekst Gram samego siebie.  

Otrzymuje Złotego Cenatura – nagrodę włoskiej Akademii Pracy i Sztuki w Salsomaggiore.
Jako profesor nadzwyczajny wykłada w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
Wystawa prac plastycznych w Biurze Wystaw Artystycznych w Lublinie w ramach „Prezentacji 82”.
Prace plastyczne Józefa Szajny pokazywane są w ramach wystawy zbiorowej Kolekcja Galerii Studio w Płocku.

Otrzymuje Nagrodę „Trybuny Ludu” za całokształt działalności artystycznej w dziedzinie teatru, za humanistyczne walory twórczości teatralnej.

12.03

Wystawa obrazów związanych z inscenizacjami teatralnymi Józefa Szajny i kompozycja przestrzenna Ślady w Teatrze Studio w Warszawie.

29.03

Podczas obchodów Międzynarodowego Dnia Teatru Józef Szajna świętuje jubileusz sześćdziesięciolecia urodzin i trzydziestolecia pracy artystycznej – i żegna się ze Studio. Na swojego następcę na stanowisku kierownika artystycznego Centrum Sztuki proponuje Jerzego Grzegorzewskiego.

July

Prezentacja spektaklu Dante w Satiriczen Teatar podczas festiwalu Théâtre des Nations w Sofii (Bułgaria).

1983

May

Prezentacja spektaklu Replika IV na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym w Caracas (Wenezuela).

October
Wystawa prac ukazująca dorobek teatralny Józefa Szajny, powstały w latach 1957–1979 prezentowana w Ośrodku Informacji i Kultury Polskiej w Budapeszcie.
December

Wystawa Sylwety w Galerii 72 w Chełmie.

1984

Dwie wystawy twórczości Józefa Szajny Sztuka Szajny przygotowane w ramach XII International Theatres Festival w Stambule (Turcja), pokazywane w galerii Taksim Belediye i w siedzibie dyrekcji festiwalu.

Otrzymuje Vessillo Europeo delle Arti (Europejski Sztandar Sztuki) – Nagrodę Accademi d`Europa.
Otrzymuje Światową Nagrodę Kulturalna Centro Studi e Ricerche delle Nazioni w Salsomaggiore.
Otrzymuje Medal 40-lecia PRL.

Otrzymuje Dyplom Honorowy z okazji 35-lecia Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w uznaniu wybitnych osiągnięć popularyzujących w świecie polską sztukę teatralną.

Wystawa Teatr Józefa Szajny w Ośrodku Informacji i Kultury Polskiej w Berlinie Wschodnim (NRD).

Wystawa prac Józefa Szajny w Essen (RFN). 

25.06

Prezentacja spektaklu Dante podczas festiwalu Jyväskylän Kesä w Jyväskylä (Finlandia), w dniach 25–26 czerwca.

09.07

Premiera spektaklu Replika VI w Rumeli Hisari podczas XII International Theatres Festival w Stambule (Turcja).

1985

Dwie wystawy malarstwa i dokonań teatralnych Centrum Kultury le Botanique i La Bellone w Brukseli (Belgia).
Otrzymuje Statuetkę Zwycięstwa, przyznaną przez Ośrodek Studiów i Badań Narodów we Włoszech.
Otrzymuje Dyplom Honorowy ITI za wybitne osiągnięcia w popularyzacji polskiej sztuki teatralnej za granicą w 40-leciu Polski Ludowej.
Otrzymuje nagrodę Oscar d`Italia Accademii d’Europa w Calvatone dla najwybitniejszych twórców współczesnego świata.
Otrzymuje tytuł profesora nadawany przez Radę Państwa.
Udział w Światowym Kongresie Kultury w Buenos Aires (Argentyna).

Wystawa prac plastycznych w Bochum (RFN) podczas II Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Pantomimicznych, Gestu, Ruchu i Narracji Wizualnej.

Prezentacja spektaklu Replika VI na II Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Pantomimicznych, Gestu, Ruchu i Narracji wizualnej w Brukseli (Belgia).

27.01

Premiera niemieckiej wersji Dantego w Opernhaus w Essen (RFN).

28.01
Otwarcie wystawy zbiorowej Xawery Dunikowski i polscy artyści w obozie koncentracyjnym Auschwitz w latach 1940–1945 w Muzeum im. Xawerego Dunikowskiego, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie, na której zaprezentowano prace Józefa Szajny.

1986

Otrzymuje honorową odznakę „Zasłużony dla miasta Bydgoszczy”.

Prezentacja spektaklu Replika IV w Hawanie (Kuba).

Wystawa prac w Galerii Arsenał w Białymstoku.
14.01

Prezentacja spektaklu Replika IV w Zabrzu. 

18.01

Otwarcie wystawy zbiorowej Życie ludzkie – Los ziemi. Wystawa malarstwa, grafiki i rzeźby z okazji Kongresu Intelektualistów w obronie pokojowej przyszłości świata w Zachęcie w Warszawie, na której pokazano prace Józefa Szajny.

31.05

Premiera spektaklu Replika VII w Teatron Habimah w Tel Awiwie (Izrael).

July

Replika VI otrzymuje nagrodę dla spektaklu najbardziej godnego zapamiętania na Międzynarodowym Festiwalu w Quebecu (Kanada).

09.12

Otwarcie wystawy Józef Szajna-Plastyka-Teatr w Pawilonie Wystawowym BWA w Krakowie.

1987

Buduje kompozycję przestrzenną Drang nach Osten – Drang nach Westen

Otrzymuje Nagrodę m.st. Warszawy za wybitne zasługi dla Warszawy.
05.05

Otwarcie wystawy Drang nach Osten – Drang nach Westen w Moskwie (ZSRR). 

07.05

Otwarcie wystawy Józef Szajna-Plastyka-Teatr w Centralnym Domu Artysty w Moskwie (ZSRR).

08.05

Prezentacja spektaklu Dante w Teatrze na Tagance w Moskwie (ZSRR).

11.05

Prezentacja spetaklu Replika w Teatrze na Tagance w Moskwie (ZSRR).

27.06

Prezentacja spektakli Dante i Replika w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w ramach Dni Krakowa.

September

Wystawa Józef Szajna-Plastyka-Teatr w Instytucie Polskim w Paryżu (Francja).

07.12

Wernisaż wystawy Józef Szajna-Plastyka-Teatr w Zachęcie w Warszawie.

1988

Wystawa Józef Szajna w Galerii Sztuki Współczesnej, w Białymstoku.

Wystawa Józef Szajna w Biurze Wystaw Artystycznych w Białymstoku.

Rozpoczyna działalność jako członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Otrzymuje Dyplom Ministra Spraw Zagranicznych za szczególne zasługi w propagowaniu polskiej kultury za granicą.

Na łamach „Kultury” Józef Szajna publikuje tekst Teatr ograniczony

23.03

Premiera telewizyjnej wersji spektaklu Replika IV

11.09
Otrzymuje Złoty Centaur - dla najwybitniejszych twórców współczesnego świata na IV Quadriennale Il Centauro D'Oro.
October

Prezentacja spektaklu Replika IV podczas Rzeszowskich Spotkań Teatralnych.

27.10

Otwarcie wystawy Józef Szajna-Plastyka-Teatr w Domu Sztuki w Rzeszowie. 

1989

Prezentuje kompozycję Drang nach Osten – Drang nach Westen na Biennale Sztuki w Sao Paulo. 

May

Pokaz Repliki w Wiedniu (Austria).

15.11

Otwarcie wystawy retrospektywnej w Lwowskiej Galerii Obrazów we Lwowie i pokazy spektaklu Replika w Sali Gosudarstwiennego Cyrku.

1990

Kończy działalność w Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
January
Wystawa prac w Muzeum Okręgowym w Radomiu.

Prezentuje kompozycję Drang nach Osten – Drang nach Westen na Biennale Sztuki w Wenecji.

18.10

Otwarcie wystawy Józef Szajna w Galerii Dmochowski w Paryżu (Francja).

1991

Wystawa Świat Józefa Szajny w Pałacu Opatów Muzeum Narodowym w Gdańsku.

1992

Na łamach „Teatru” Józef Szajna publikuje autobiograficzny tekst Dno

Wystawa Szajna 70 lat w Biurze Wystaw Artystycznych w Poznaniu.

Otrzymuje Nagrodę polskiej sekcji krytyków teatralnych ITI za popularyzację polskiej sztuki teatralnej za granicą.
International Honorary Citation from Experimental Theatre Cairo.
28.03

Premiera przedstawienia Dante 1992 w Teatrze Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie w reżyserii Józefa Szajny i z jego scenografią.

30.03
Bierze udział w seminarium poświęconym jego twórczości z okazji 45-lecia pracy artystycznej i 70. rocznicy urodzin.

1993

Otrzymuje Honorową Odznakę ZAiKS-u (wręczana z okazji 75-lecia ZAiKS-u).
03.04

Premiera przedstawienia Ślady w Teatrze Rozrywki w Chorzowie w reżyserii Józefa Szajny i z jego scenografią.

06.06

Premiera przedstawienia Ziemia w Centrum Sztuki Hanager w Kairze (Egipt) w reżyserii Józefa Szajny i z jego scenografią.

24.10

Premiera przedstawienia Ślady II w Ankara Devlet Tiyatrosu w Ankarze (Turcja) w reżyserii Józefa Szajny i z jego scenografią.

13.12

Premiera przedstawienia Życie i śmierć Cervantesa w Alcala de Henares, Teatro Salón Cervantes w Madrycie (Hiszpania) w reżyserii Józefa Szajny i z jego scenografią.

1994

Zostaje odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Nagroda Mera Ankary za najwybitniejsze wydarzenie artystyczne sezonu 1993/94 za przedstawienie Izler II.

Otrzymuje Złotą Maskę za autorski spektakl Ślady w Teatrze Rozrywki w Chorzowie.

1995

Otrzymuje Nagrodę Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowego Jorku (USA).
Współtworzy scenariusz i jest bohaterem filmu Sztuka w niewoli – świat Józefa Szajny w reż. Włodzimierza Gołaszewskiego.
Koordynuje prace nad wystawą stanowiącą hołd dla ofiar nazizmu w ramach obchodów 50. rocznicy wyzwolenia Auschwitz.
05.06

Premiera przedstawienia Szczątki w Teatro Municipal podczas Festival Internacional de Teatro de Almada w Lizbonie (Portugalia) w reżyserii Józefa Szajny i z jego scenografią.

1996

29.02
Otrzymuje tytuł Honorowego Obywatel Opola.

1997

Otrzymuje Krzyż Oświęcimski.
13.03
W Rzeszowie otwarta zostaje Szajna Galeria z zestawem dzieł podarowanych „ziemi rzeszowskiej” przez artystę.
13.03
Zostaje odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski „w uznaniu doniosłych zasług dla kultury oraz za wybitne osiągnięcia w twórczości artystycznej”.
21.06

Premiera przedstawienia Déballage w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie w reżyserii Józefa Szajny i z jego scenografią.

October
Wystawa prac zorganizowana z okazji 50-lecia pracy twórczej artysty w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.

1998

Otrzymuje tytuł Honorowego Obywatela Rzeszowa.
Otrzymuje Pegaza – najwyższe odznaczenie ASP w Warszawie.

1999

Wystawa Gęby–Maski w Teatrze im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie.

Otrzymuje Koryfeusza Scenografii Polskiej – Nagrodę Centrum Scenografii Polskiej Muzeum Śląskiego w Katowicach.

2002

Otrzymuje Doroczną Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za rok 2001 w dziedzinie sztuk plastycznych w zakresie scenografii i reżyserii teatralnej.
26.03

Otwarcie wystawy Józefowi Szajnie w Centrum Sztuk i STUDIO w Warszawie.

2003

Jest bohaterem filmu dokumentalnego Omnia Mea Mecum Porto – Wszystko moje z sobą niosę w reż. Stefana Szlachtycza.

Wystawa Józef Szajna. Scenografia w Galerii Obok w Tychach.

Wystawa Józef Szajna. Teatr w Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu.

Wystawa Teatr i Sztuka, Sztuka i Teatr w Galerii Domu Artysty Plastyka Okręgu Warszawskiego ZPAP w Warszawie.
Otrzymuje doktorat honoris causa Uniwersytetu w Oldenburgu.
Otrzymuje Nagrodę Specjalną „Józef” w plebiscycie na Człowieka Roku 2002 w Rzeszowie za całokształt twórczości.
22.05
Otrzymuje doktorat honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

2005

Razem z Henrykiem Jantosem pisze scenariusz filmu dokumentalnego pt: Człowiek zaniedbuje siebie .

Otrzymuje Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.
Wystawa retrospektywna prezentowana na Uniwersytecie Sztuki, w siedzibie Związku Artystów Plastyków i w Instytucie Kultury Polskiej w Budapeszcie (Węgry).
April

Otwiera wystawę swoich prac pt. Czy ktoś to słyszy w związku z jubileuszowymi uroczystościami 60-lecia wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie.

2006

Wystawa Dialogi – Dramaturgia przestrzeni w Galerii Szyperska w Poznaniu.

22.02
Otrzymuje tytuł Honorowego Obywatel Oświęcimia.
March
Indywidualna wystawa i wykłady w Hanowerze wraz z ekspozycją projektu Kopca Pamięci i Pojednania w Oświęcimiu.

2007

Otrzymuje doktorat honoris causa Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Wystawa Czy ktoś to słyszy? w Ambasadzie Rzeczpospolitej Polskiej w Berlinie (Niemcy).

01.09
Otrzymuje Medal im. J. Masaryka od Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Czeskiej za długoletni aktywny wkład na skalę międzynarodową w zachowanie pamięci więźniów obozów koncentracyjnych.

2008

14.06

Wernisaż wystawy Świat Józefa Szajny w Galerii Refektarz w Kartuzach.

24.06
Umiera w Warszawie.
30.06
Zostaje pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Szajna on Szajna

SEE ALL TEXTS>

Others about Szajna

SEE ALL TEXTS>

Józef Szajna O nowej funkcji scenografii „Życie Literackie” 1962 nr 569
Józef Szajna – scenografia, malarstwo, grafika Biuro Wystaw Artystycznych Rzeszów 1964
Józef Szajna Problem teatru „Teatr” 1965 nr 11
Józef Szajna Teatr otwarty „Odra” 1968 nr 3
Jerzy Madeyski Szajna BWA Kraków 1970
Józef Szajna Tylko teatr otwarty „Współczesność” 1971 nr 22
Maria Czanerle Szajna Wydawnictwo Morskie Gdańsk 1974
Jerzy Madeyski, Elżbieta Morawiec Józef Szajna – plastyka, teatr Wydawnictwo Literackie Kraków 1974
Józef Szajna: wystawa Biuro Wystaw Artystycznych Toruń 1977
Józef Szajna Teatr organiczny [w:] Katalog wystawy BWA Toruń 1977
Józef Szajna Materia spektaklu „Dialog” 1978 nr 10
Józef Szajna Gram samego siebie „Dialog” 1982 nr 7
Józef Szajna Polnische Künstleragentur PAGART, Centrum Sztuki Studio Warszawa 1984
Zofia Tomczyk-Watrak Józef Szajna i jego teatr Państwowy Teatr Wydawniczy Warszawa 1985
Józef Szajna Wybory i odniesienia „Twórcy – Postawy” 1985
Józef Szajna – szkice, projekty, realizacje: obiekty sztuki, obrazy, collages, rysunki, grafiki, plakaty, dokumentacja teatralna red. Zbigniew Taranienko Galeria BWA Zamość 1985
Józef Szajna Teatr ograniczony „Kultura” 1988 nr 30
Tetiana Bielajewna, Bożena Kowalska, Jerzy Madeyski Materiały z seminarium poświęconego twórczości Józefa Szajny z okazji 45-lecia pracy artystycznej i 70. rocznicy urodzin Wydawnictwo Instytutu Kultury Polskiej Warszawa 1992
Józef Szajna Dno „Teatr” 1992 nr 4–6
Jerzy Madeyski, Andrzej Żurowski Józef Szajna Wydawnictwo Arkady Warszawa 1992
Szajna 70 lat red. Zbigniew Taranienko Centrum Sztuki Studio Warszawa 1992
Józef Szajna: hommage à Auschwitz: w pięćdziesiątą rocznicę wyzwolenia obozu w Oświęcimiu-Brzezince red. Anna Adamiak Instytut Polski Düsseldorf 1995
Świat Józefa Szajny red. Krystyna Oleksy Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka Oświęcim 1995
Józef Szajna: 50 lat pracy twórczej: wystawa jubileuszowa red. Romuald K. Bochyński Centrum Rzeźby Polskiej Orońsko 1997
Szajna: wystawa prac red. Andrzej Pettyn Wydawnictwo „Aula” Podkowa Leśna 1999
Józef Szajna: mostra: strutture, quardi, collages – wystawa: instalacje, obrazy, collages/ Instytut Polski w Rzymie red. Eugeniusz Kabatc Stowarzyszenie Kultury Europejskiej Warszawa 1999
Józef Szajna i jego świat red. Bożena Kowalska Wydawnictwo Hotel Sztuki. Galeria Sztuki Współczesnej Zachęta Warszawa 2000
Ingrid Scheurmann, Volkhard Knigge Józef Szajna Kunst und Theater Wallstein Verlag Göttingen 2002
Józef Szajna Sense and nonscense „Dialogue and Universalism” 2004 nr 5–6
Andrzej Piątek Spotkania z Szajną Wydawnictwo Teatru im. Wandy Siemaszkowej Rzeszów 2004
Józef Szajna Narracja plastyczna w teatrze organicznym [w:] „Życie zamieniam w obraz. Sztuka Józefa Szajny” red. Eleonora Udalska Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2005
Józef Szajna Koniec pojednania – mój testament „Przegląd” 2005 nr 4–6
Józef Szajna Moja sztuka jest ciągle krzykiem [w:] „Życie zamieniam w obraz. Sztuka Józefa Szajny” Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2005
Życie zmieniam w obraz. Sztuka Józefa Szajny red. Eleonora Udalska Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2005
Józef Szajna: wystawa z cyklu „Dialogi” Dramaturgia przestrzeni red. Krzysztof Moraczewski Wydawnictwo Szyperska Poznań 2005
Eduardo Camacho, Marian Nowinski, Józef Szajna Cervantes, Don Quijote/Don Kichot: metáforas, metafrases, metamorfosy: metafory, metafrazy, metamorfozy Embajada de España: Inst. Cervantes de Varsovia Warszawa 2006
Józef Szajna Czas wyboru „Ethos: kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL” 2007 nr 1–2
Szajna Galeria Teatr im. Wandy Siemaszkowej Rzeszów 2007
Józef Szajna Testament Szajny [w:] „Nowy Szajna czyli o pamięci i pojednaniu” Oficyna Wydawnicza STON Kielce 2007
Józef Szajna Za losy świata, wszyscy jesteśmy odpowiedzialni [w:] „Nowy Szajna czyli o pamięci i pojednaniu” Oficyna Wydawnicza STON Kielce 2007
Józef Szajna Teatr: nadzieja na pojednanie Orędzie z okazji 46. Międzynarodowego Dnia Teatru 2007
Jerzy J. Fąfara 18 znaczy życie Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu Rzeszów 2009
Zbigniew Taranienko Przestrzenie Szajny Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu Rzeszów 2009
Kanon i remix: Józef Szajna red. Magdalena Matyja-Pietrzyk Muzeum Śląskie Katowice 2016
Lilianna Dorak-Wojakowska Szajna: Teatr/Te-art. W poszukiwaniu formuły teatru plastycznego Wydawnictwo WAM Kraków 2017